Maxaad odhan lahayd hadii lagu yidhaahdo dhakhtarka maskaxda u tag?

Ma ogatahay inay MIT tahay jaamacada ugu waxbarashada adag aduunka? Ardayda timaada jaamacadan MIT waa ardayda ugu saraysa waxbarasha ahaan dugsiyadooda sare. Mid kastaaba wuxuu ahaan jiray arday laga dambeeyo ama u xariifsan dugsigiisa. Hasa ahaatee marka ay yimaadaan halkan ee lagu dhexdaro boqolaal kale oo ka daran, qaarbadan ayaa u qaadan waa iyo dawakh ku dhacaa. Taa waxa u sii dheer, ardaydan midkastaba way u fududayd inuu dhibco sare keeno dugsigiisii sare, laakiin MIT taasi way adagtay.

Si loo ilaaliyo ardayda caafimaadkooda waxaa wacyo galin badan loo sameeyaa marka ay cusub yihiin. Wacya gelintani waxay ka caawisaa ardayda inay fahmaan inaa hawshan lala qabo oo uu arday waliba dhib la maro waxbarashada jaamacadan. 

Hadaba manta ayay ahayd maalintii wacyo gelinta ardayda cusub. Waxa waayo-aragnimadoodii nala wadaagay arday sanadkan qalin jebinaysa oo dhibaatooyin kala duwan soo martay. Sheekooyinka ay ardaydani noo sheegeen way qiimo badnayeen. 

Ardayad ka mida ardaydan ayaan waxay noo sheegtay inay ku adkaatay waxbarashadi, uqaadan waana ay ku noqotay. Dabadeed waxay bilawday inay iska dayso hurdada gebi ahaanba, si ay wax u akhrisato. Aad ayay markaa u faraxsanayd oo waxay u haysatay inay xirfad aan dadka kale ogayn ay heshay. Markay todobaad ku dhawdahay hurdo la’aana ayaa xanuun khatari ku dhuftay, neerfo ayaa istaabtay markaa maskaxdiba way isku dhex yaacday. 

Ardayadii oo dhibaataysan markii la arkay ayaa loo sheegay inay dhakhtarka maskaxda ee jaamacada tagto. Way is adkaysa oo waxay tidhi waayo qof maskaxda ka buka way iskala waynayd mida kala may doonayn in la ogaado inay waxbarashadu ku adagtahay. Hase ahaatee markii dhibaatadi ka tan badatay ayaa ay ogolaatay inay tagto dhakhtarka. 

Dhakhtarkii wuxu ku dhiiri geliyay inay dhibaatadeeda dadka u sheegto. Hadaba muxuu dhakhtarku ugu sheegayaa inantu inay sirteeda faafiso? Wuxu ugu sheegayaa, waa uu doonayaa inay ogaato inaanay ahayn qofka keliya ee waxbarashadu ku adagtahay, laakiin dadka kale badankoodu ay hurdo qaataan. Sidaas ayaanay noqotay oo arday kastaaba dhibaato ayuu u sheegay. Markay ardayadi ogaatay ina ay bulshadeeda wax la qabto, xanuunkiina ay ka ladnaatay ayay bilawda inay caadi dareento. Intaa ka dib waxay bilowday inay waxbaradheeda ku dadaasho iyadoon waxyaabaha asaasiga ah ka tegayn. 

Hadaba waxan oo dhan maxaa nooga faa’iido ah ee naloogu sheegayaa? Waxa naloogu sheegayaa inaanu werwerku naga tan badan oo aan ardayda kale u sheegno si aan u ogaano in wax nala qabo. 

                                                                                                          Mubarik Mohamed Mohamoud